یکی از مسائلی که امروزه با نگرانی های بسیاری از والدین همراه بوده است، عدم اعتماد به نفس در کودکان است. خودباوری در کودکان باعث افزایش نشاط، سر زندگی و سلامت روان می شود. یکی از مهم ترین عوامل در رسیدن به اهداف و موفقیت های زیاد، داشتن خودباوری می باشد. پس قبل از هر کاری اعتماد به نفس کودک خود را بسنجید و در صورت کمبود آن با استفاده از روش های افزایش اعتماد به نفس در کودکان به راحتی این ویژگی را در فرزندتان پرورش دهید.
اعتماد به نفس در کودکان ابتدایی تا سنین بالاتر انجام می پذیرد و محدودیت سنی ندارد. این نکته را بدانید که احساس والدین قطعا بر روی کودک شان تاثیر می گذارد؛ در نتیجه توصیه های مادرانه را در این مقاله مطالعه کنید تا بدانید چه رفتار هایی می تواند باعث تخریب روحیه فرزندتان شود و ه رفتار هایی باعث افزایش خودباوری او می شود. چگونگی رفتار با فرزند از آنجایی دارای اهمیت است که در آینده او تاثیر می گذارد.
هنگامی که کودک شما به آینه نگاه می کند، باید از تصویری که در آن می بیند خوشش بیاید و باور داشته باشد که در آینده به فرد موفقی تبدیل می شود و می تواند برای اطرافیانش کار های بزرگی انجام دهد. فرزند شما باید این احساس را داشته باشد که پدر و مادر او را دوست دارند و به او عشق می ورزند و هیچگاه در مشکلات او را تنها نمی گذارند.
اگر فرزند من یا شما احساس خوشنودی از خودش نداشته باشد، در آینده اش مستقیما تاثیر می گذارد و او را با مشکلات رفتاری و اختلالات روانی دچار می کند. کودکانی که پدر و مادرشان از هم جدا شده اند به احساس محبت بیشتری نیاز دارند تا بتوانند خلا های ناشی از نبود پدر یا مادر را پر کنند. بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان می تواند بسیاری از خلا های عاطفی و روحی را پر کند و انگیزه آنان را برای ادامه راه و رسیدن به آینده ای درخشان بیشتر سازد.
ارزش دادن به خود و افزایش عزت نفس نیز می تواند کمک بسزایی در تربیت درست کودک کند؛ بدین گونه که کودک شما نقاط ضعف و قوتش را می داند و آنها را پذیرفته است و سعی در پنهان کردن آنها نداشته و می کوشد که آنها را برطرف کند.
روش های زیادی برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان وجود دارد که شما با تمرین و تکرار آنها نه تنها می توانید از آینده کودکتان مطمئن باشید بلکه در تربیت او نیز نگرانی نخواهید داشت.
هنگامی که نوزاد شما تازه متولد شده، قطعا همیشه او را بغل می کنید و برای گریه نکردن او، حاضرید تمام شب نوازشش کنید و با کلمات محبت آمیز با او صحبت نمایید. این عشقی که شما به نوزاد خود می ورزید قطعا بر ذهن و روانش تاثیر می گذارد و او احساس ارزشمند بودن می کند؛ اما اگر شما دارای دو فرزند باشید که یکی از آنها به تازگی به دنیا آمده است، اگر به درستی با دو فرزندتان رفتار نکنید، قطعا فرزند اول شما احساس تنها بودن و بی ارزشی می کند و برای اینکه بتواند توجه شما را جلب کند کار های زیادی انجام می دهد که ممکن است برخی از آن کار ها بسیار خطرناک باشد.
پس این مورد را در تربیت فرزندتان دسته کم نگیرید و سعی کنید با بزرگ شدنش با هم پاسخ نیاز هایش را بدهید. این کار در طولانی مدت به فرزندتان حس ارزشمندی می دهد و او با خود تصور می کند که کسی به من گوش می دهد و نیاز های من را برآورده می کند؛ اما این نکته را هم در نظر داشته باشید که با بزرگ تر شدن کودک نباید بلافاصله نیازش را بر طرف کنید و باید در ازای انجام کار درست برای او جایزه قرار دهید.
فرزندتان باید یاد بگیرد که برای رسیدن به خواسته اش باید تلاش کند و در برخی از موارد در راه رسیدن به آن شکست بخورد؛ اما از هدفش دست بر ندارد. سعی کنید که به کودکان نشان دهید که پشتیبانش هستید تا حس ارزشمندی را در او پرورش دهید.
اینکه نیاز های کودک در سنین ۳ سال به بالا بسیار زیاد می شود، ممکن است شما را حساس کند و در مقابلش عصبانی شوید و یا با او قهر کنید؛ اما بهتر است در این شرایط خود را کنترل کرده و با حرف های آرام کننده و کودکانه به او بفهمانید که نمی شود این نیاز را براورده کرد و یا وقتی که تولدت بشه اینو برات می خرم.
شما می توانید با دلبسته کردن فرزندتان به خود و محبت کردن، کاری کنید که او از شما حرف شنوی داشته باشد و انتظاراتش را بر آن مبنا قرار دهد؛ اما اگر نتوانید او را بدین گونه تربیت کنید، او بسیار سردرگم و گیج می شود و وقتی پاسخی برای نیاز هایش دریافت نکند، حس “بی ارزش” بودن در او ایجاد می شود و تصوری در ذهنش شکل می گیرد که “من ارزشی ندارم، شاید کودک پرورشگاهی ام، هیچ راهی برای رسیدن به خواسته هام ندارم”.
در مقاله بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان باید بگوییم، احساسات مثبت و منفی به ویژه در دو سال اول زندگی کودک اهمیت بسیار زیادی دارد؛ چرا که مغز کودک در این بازه زمانی رشد بسیار زیادی کرده و الگو های ارتباطی و مدل های ذهنی او شکل می دهد. به وجود آوردن احساسات مثبت در کودک باعث می شود که او نیز احساس خوبی داشته باشد و احساس بی ارزش بودن نکند. احساس خوب به ویژه در کودکانی که دارای نقص عضو هستند اهمیت بیشتری دارد و در زندگی آنان تاثیر بسزایی می گذارد.
تربیت فرزند کمی دشوار است پس خودتان نیز باید روحیه خوبی برای آن داشته باشید. ابراز علاقه و ایجاد احساس خوب در کودکمان باعث می شود که خودمان نیز حس خوبی داشته باشیم و اعتماد به نفسمان بالا برود. یکی از مزیت های تربیت فرزندان است که برخی از خلا های شخصیتی شما نیز آشکار می کند و شما می توانید برای درمان آن به روانشناس مراجعه نمایید. مادران عزیز می توانند با مطالعه مقاله افزایش اعتماد به نفس در زنان، این ویژگی را در خود تقویت کنند.
کودک شما در بازی های مختلف انرژی زیادی می گذارد تا برنده شود. در برخی از مواقع ممکن است در بازی با دوستانش بازنده بازی باشد؛ اما در آن لحظه برای افزایش اعتماد به نفس در کودک شما باید تلاش او را تحسین کنید تا او احساس ضعف و شرمندگی نکند. این کار شما باعث می شود که تلاشش را از قبل بیشتر کند تا بتواند به موفقیت برسد. تمرین هایی را که در راستای موفق شدن انجام می دهد را تشویق کنید و به او انگیزه بدهید. پیشرفت و رشد در کاری که کودک شما انجام می دهد، می تواند خودباوری بیشتری به او بدهد.
هنگامی که برای فرزندتان مشکلی پیش می آید، مثل قهر کردن یا دعوا با دوستانش، اجازه دهید که خودش برای حل مشکل راهی پیدا کند. این کار شما باعث می شود که توانایی حل مشکلات را پیدا کند. کمک شما به فرزندتان جز گرفتن اعتماد به نفس و احساس عدم اطمینان برای حل مشکلات برای او چیزی ندارد. دادن اختیار و تصمیم گیری یکی از عوامل افزایش اعتماد به نفس در کودکان است.
همه ما می خواهیم به گونه ای با فرزند خود رفتار کنیم که پدر و مادرمان با ما رفتار نکرده اند. اگر می دانید که اعتماد به نفس و عزت نفس کافی را در تربیت فرزند خود ندارید بهتر است با انجام تمرین های مناسب این مشکل را حل نمایید. شما با شعار “بهترین ها را نگه دار و مابقی را رها کن” می توانید به راحتی این مشکل را حل کنید. کمبود اعتماد به نفس تان را بپذیرید و به درمان آن اقدام نمایید این عارضه ها مشکلات غیر قابل حل شدنی نیست و با انجام چند تمرین ساده این مشکل بر طرف می شود.
همیشه شرایط به گونه ای نیست که شاد باشید؛ اما نباید به گونه ای هم باشد که احساس ناراحتی تان به کودک منتقل شود. این را بدانید که فرزندتان متوجه ناراحتی پنهان شما می شود و آن را به خودشان نسبت می دهند. آنها علت ناراحتی را وجود خودشان می بینند و احساس می کنند که به اندازه کافی خوب نیستند. این احساس در دراز مدت باعث به وجود آمدن بیماری هایی مثل افسردگی، اضطراب و استرس می شود. پس قبل از به وجود آمدن چنین مشکلاتی، ناراحتی تان را بر طرف نمایید.
تلاش کنید که بازتاب های مثبتی را به کودک منتقل نمایید. اینکه از بودن با او خوشحالید، از بازی کردن با او لذت می برید، و… می تواند احساس خوبی را به کودکتان منتقل کند. این احساس خوب می تواند منجر به افزایش اعتماد به نفس در کودکان نیز بشود.
این را بدانید که فرزندتان از شما انتظار دارد که رفتار های نادرست را به او بگویید؛ اما چگونه؟ شاید در بچه های فامیل دیده باشید که وقتی کودکی کار اشتباهی انجام می دهد به مادر یا پدرش نگاه می کند که اگر نگاه بدی به او کردند بداند که کارش اشتباه بوده است. چنین کودکانی سرشار از احساس مثبت از پدر و مادر خویش هستند. تربیت کودک بدین گونه باعث افزایش اعتماد به نفس در مقابل دیگران نیز می شود.
حتما بخوانید: چگونه اعتماد به نفس را افزایش دهیم؟
این مورد یکی از مواردی است که در افزایش اعتماد به نفس کودکان تاثیر فوق العاده ای دارد. به کودک تان یاد بدهید که دوستان خوب چه ویژگی هایی دارند و در انتخاب دوست کمکشان کنید. اگر رابطه دوستی کودکتان خوب از آب در نیامد، باید با او صحبت کنید که دلیلی ندارد دیگر رابطه های دوستی هم مانند این خوب نباشد. اینکه فرزند ما با دوستان خود کنار نمی آید، بدین معنا نیست که مشکلی دارد بلکه مسئله این است که هنوز دوستی که با او کنار بیاید را پیدا نکرده است.
پس در انتخاب دوست برای فرزند خود، او را راهنمایی کنید و سعی کنید طوری که او متوجه نشود، رابطه دوستی اش را کنترل نمایید.
سوالاتی که در ذهن کودک تان شکل می گیرد بسیار زیاد است به طوری که در برخی از مواقع پاسخ به آنها برای تان خسته کننده می شود؛ اما این کنجکاوی برای رشد کودکتان بسیار ضروری است. فرزند شما در درجه اول می فهمد که چیز هایی در دنیا وجود دارد که او نمی داند و برای رسیدن به چیستی آن سوال های زیادی می پرسد. این کنجکاوی و پرسیدن سوال باعث افزایش اعتماد به نفس در کودکان می شود و حس شجاعت پرسیدن سوال را به آنها می دهد.
شما برای تقویت این ویژگی در کودکانتان می توانید از آنها بخواهید که هر سوالی دارند از شما بپرسند تا هیچ ابهامی در ذهنشان باقی نمایند. کودکانی که جرات پرسیدن سوالاتشان را ندارند در آینده به افراد خجالتی تبدیل می شوند و همیشه از پرسیدن سوالاتشان خجالت می کشند.
از همان سن کم باید به فرزند خود یاد بدهید که می تواند با رسیدن به هدف های کوچک، هدف های بزرگ را به دست بیاورند. سعی کنید به کودکانتان نگویید که در رسیدن به هدفشان بد عمل کرده اند بلکه باید آنها را تحسین کنید تا دلسرد نشوند. اگر کودکتان از شکست بترسد و یا احساس کند که شکست او باعث نگرانی و نا امید شدن شما می شود، قطعا چیز های جدید را امتحان نمی کند.
هنگامی که با فرزند خود بازی می کنید، چیز هایی را از او خواهید فهمید که تا به حال به آن توجه نکرده بودید. بازی با کودک به او می فهماند که ارزشمند است و والدینش برای او وقت می گذارند. این عامل نیز یکی از روش های افزایش اعتماد به نفس در کودک می باشد. باز کردن با کودک در شکل گیری رفتار آنها بسیار تاثیر دارد پس می توانید به جای تماشای بازی، هم بازی کودکتان شوید.
اجازه دهید کودکتان آغازگر بازی باشد تا او حس ارزشمندی بیشتری کند و همیشه در ذهنش بماند که بابا یا مامان بازی رو که من دوست دارم دوست دارن. اعتماد به نفس کودکان با همین روش های ساده به راحتی تقویت می شود.
صدا کردن کودک با نام خودش این حس را به او القا می کند که فرد ویژه ای برای پدر و مادرش است. هنگامی که کودکتان کار اشتباهی انجام می دهد شما با صدا کردن نام او با لحن خاصی به او می فهمانید که کارش اشتباه بوده است و یا هنگامی که می خواهید تحسینش کنید با لحن خاصی نامش را صدا بزنید و او را تشویق و تحسین نمایید. بدین صورت کودک متوجه می شود که چه زمانی از دست او ناراحت و چه زمانی خوش حال هستید.
افزایش اعتماد به نفس در کودکان باعث می شود که آنها روابط بهتری با اطرافیان خود داشته باشند و در سنین بالاتر که به مدرسه برد نیز می تواند با معلمین خود روابط بهتری داشته باشد.
پیشنهاد ویژه مطالعه: اعتماد به نفس کاذب چیست؟
برای تقویت اعتماد به نفس کودک باید استعداد ها و توانایی هایش را شناخته و آن را تقویت کنید. به عنوان مثال اگر کودک تان عاشق والیبال است و از درس خواندن خوشش نمی آید، می توانید هنگام بازی، او را به خواندن درس تشویق کنید. این کار نه تنها به پیشرفت او در والیبال کمک می کند، بلکه می تواند در درس هایش هم پیشرفت کند.
این را به یاد داشته باشید که اگر کودکتان در بازی والیبال شکست خورد، به گونه ای با او رفتار کنید که احساس نکند استعداد هیچ کاری را ندارد. شم باید به او بگویید که اگر تلاشش را از قبل بیشتر نماید قطعا نتایج بهتری هم خواهد گرفت و شکست مقدمه ای برای پیروزی های بعدی است.
یکی از وظیفه های هر پدر و مادری کمک به کودک برای رسیدن به موفقیت است. تقویت استعداد و مهارت کودکان، قسمتی از تربیت اوست. اگر فرزندتان استعدادی دارد که خودش از آن بی خبر است، این وظیفه شماست که او را آگاه سازید و حمایتش کنید. این کار باعث تقویت اعتماد به نفس کودک می شود و او را نسبت به توانایی ها و استعداد هایش دلگرم می کند.
هر چند وقت یک بار کاپ ها، مدال ها، لوح های تقدیر فرزندتان را به او نشان بدهید و انگیزه تلاش کردن را در او چند برابر کنید تا حس ارزشمندی بیشتری کند.
شما می توانید با دعوت کردن دوستان فرزندتان به خانه نه تنها با آنها آشنا شوید بلکه محیط امنی را برای کودک خود فراهم سازید. همه کودکان در سنین رشد، دوست دارند تمام ناشناخته ها را کشف کنند و به دنیای ناشناخته ها پا بگذارد؛ اما این را بدانید که فرزندتان باید یک پایگاه امن ممثل خانه و خانواده داشته باشد.
اینکه کودکتان خجالتی است، به این معنی نیست که خود را پایین می بیند و برداشت خوبی از خود ندارد نه، بلکه این معنی را می دهد که باید بر روی اعتماد به نفس خود بیشتر کار کند.
اگر کودکانتان مشکلات جسمی و یا بیماری هایی مثل آسم یا هر چیز دیگری را دارند، شما نباید به گونه ای رفتار کنید که او احساس کند مشکل بزرگی دارد و اعتماد به نفسش را از دست بدهد. این برچسب ها به هویت آن کودک تبدیل می شود و ممکن است حتی دوستانش او را با اسم های ناخشنود او را صدا کنند. شما باید این برچسب ها را از روی اسم فرزندتان بردارید و او را با برچسب های مثبت و سالم تری صدا نمایید. این کار باعث افزایش اعتماد به نفس در کودک می شود و احساس او را نسبت به خودش مثبت و بهتر می کند.
هرچه تصور کودکتان را از خودش قوی تر کنید باعث می شود که او بهتر با محیط و بچه ها ارتباط بر قرار کند. حال اگر کودکتان تصور مثبتی از خودش نداشته باشد، ممکن است از خود رفتار هایی را نشان دهد تا دیگران به او توجه کنند، مثل خشونت، دعوا و… . همه ما می دانیم که بالاخره سن فرزندمان به ۶ سال می رسد و او به مدرسه می رود. هنگامی که کودک وارد مدرسه می شود، افراد جدیدی را در زندگی اش وارد می کند که می توانند تاثیرات مثبت و منفی در زندگی او داشته باشند.
والدین در این مرحله از زندگی باید بیشتر به فرزندشان توجه کنند، چرا که او در مدرسه الگو های مختلفی را برای خود قرار می دهد. برخی از والدین تصور می کند که فرزندشان باید دوستی داشته باشد که دارای ارزش های گوناگونی است؛ اما برخی دیگر تصور می کنند که فرزندشان نباید از دوستان تاثیر بگیرد و برای او چارچوب های بسیاری می گذارند. بهترین کار این است که کودک تان را در میانه این دو دسته قرار دهید و بیش از اندازه او را محدود نکنید و یا او را به حال خود نگذارید. محدود کردن کودک باعث می شود او در آینده فردی آسیب پذیر باشد و نتواند گلیم خود را از آب بیرون کشد و بیش از اندازه رها کردن او باعث سردرگمی و اختلال او می شود. میان رو بودن در بین این دو دسته باعث تقویت اعتماد به نفس در کودکان می شود و بهتر برای کارهایشان تصمیم می گیرند.
پدر و مادر ها، قهرمان زندگی فرزندانشان هستند پس از این ویژگی استفاده کرده و به آنها بیاموزید که چگونه فکر کنند، صحبت کنند و فکر هایشان را عملی سازند. از موفقیت هایتان برای آنها سخن بگویید تا اعتماد به نفس در کودک تان تقویت شود و بدانند که خودشان نیز می توانند موفق باشند.
یکی از مهم ترین روش هایی که باعث افزایش اعتماد به نفس در کودکان می شود، مسئولیت پذیری است. در کار های خانه از فرزندتان کمک بخواهید و انجام آن را بر دوش خودش قرار دهید. کودکان در سنین ۲ تا ۴ سالگی مفهوم مسئولیت را درک می کنند. شما می توانید کار هایی مثل تا کردن دستمال و یا جمع کردن سفره و هر کار ساده دیگری را به آنها بسپارید تا با مسئولیت دادن خودباوری فرزندتان بالا برود.
هرزگاهی می توانید به فرزندتان بگویید که من ماموریت ویژه ای برای تو دارم، این جمله به او انگیزه و خودباوری بیشتری به او می دهد و این تصور در ذهنش شکل می گیرد که من فرد ارزشمندی از نظر پدر و مادرم هستم. حتی می توانید مسئولیت ها را در یک برگه بنویسید تا اگر خواستند مسئولیت هایشان را با هم جا به جا کنند. شما می توانید در انجام مسئولیت ها خلاقیت به خرج دهید؛ اما چگونه؟
برای مسئولیت های مختلف جایزه و یا پاداش قرار دهید تا فرزندانتان انگیزه بیشتری برای پذیرش مسئولیت داشته باشند. اگر در خانه گل های طبیعی دارید می توانید مسئولیت آبیاری به آنها را به فرزندتان بدهید و او را برای درست انجام دادن وظایفش تحسین کنید.
اگر اعتماد به نفس کودک بالا باشد، به راحتی احساسش را بیان می کند. کودکان احساسات حساسی دارند و در برخی از موارد احساسشان را در خود میریزند. کودکان در سنین کم احساسات خود را سریع بروز می دهند؛ اما پس از گذشت زمان یاد می گیرند که چگونه آرامش داشته باشند. این را به یاد داشته باشید که کودکان اگر احساساتشان را بروز ندهند، در بزرگسالی دچار مشکلات روحی می شوند و یا برعکس کودکانی که بیش از جد احساساتشان را بروز می دهند بسیار لوس می شوند.
اگر شما به عنوان والدین کودک احساسات او را جدی نگیرید و نسیبت به او بی تفاوت باشید، او تصور می کند که خودش هم اهمیتی ندارد و خودباوری اش را از دست می دهد. از دیگر رفتار هایی که موجب کاهش اعتماد به نفس در کودک می شود، پاسخ دادن غلط به احساسات اوست. اگر در مقابل احساسات کودک واکنش های نامناسبی بدهید، او قطعا دفعه بعد احساساتش را از سر ترس از واکنش شما مخفی می کند.
ما در این مقاله روش هایی را برای شما بیان کردیم که با استفاده از آنها می توانید اعتماد به نفس و عزت نفس را در کودک خود تقویت کنید و آنها را در زندگی مشتاق تر و با انگیزه تر نمایید. خانم مهدوی نسب یکی از متخصصین مجرب بریف تراپی هستند که می توانند در زمینه ایجاد اعتماد به نفس در کودکان به شما کمک بسزایی کنند.